Gölköy Tarihçesi

Ordu ilinin 3. büyük ilçesidir. İl merkezine uzaklığı 63 km.dir.İlçe merkezi Ordu – Sivas karayolu üzerine kurulmuştur. Yüzölçümü 349 km² olan Gölköy’ün doğusunda Mesudiye ilçesi,güneyde yine Mesudiye ilçesi ve Tokat ili, batıda Aybastı ilçesi, kuzeybatısında Kabataş ilçesi kuzeyde de Gürgentepe ve Ulubey ilçesi bulunmaktadır.Gölköy’e bağlı 7 belde ve 18 köy bulunmaktadır.

Tarihçe

Gölköy’ün eski adı Hapsamana’dır.Gölköy bugünkü adını içerisinde bulunan göllerden alır.Önceleri Özlü ( Şıhman) köyünün bulunduğu yerde kurulan Gölköy, 17. yüzyılda bugünkü yerine taşınmıştır.İlçemiz 19. yüzyıl sonlarında Trabzon vilayetinin Ordu kazasına bağlı bir nahiye merkeziydi.Cumhuriyet dönemimde merkez ilçeye bağlı bir bucak merkezi iken 1936’da ilçe yapıldı.İlçe merkezinin belediyesi de aynı yıl kuruldu.Eskiden Gölköy’e bağlı bir bucak merkezi olan Aybastı 1960’ta ,yine ilçemize bağlı bucak olan Gürgentepe de 1987’de Gölköy’den ayrılarak ilçe merkezi olmuştur.

Ekonomi

İlçemizin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır.İlçemizin en önemli gelir kaynağı fındıktır.İlçemizin ekebilir arazisinin büyük bir bölümü fındık ağaçlarından oluşur.İlçemizde fındık dışında patates,mısır,fasulye, elma, armut gibi ürünler yetiştirilir.

İlçemizde hayvancılık çok gelişmiştir.çok sayıda koyun ve sığır yetiştirilir.İlçemizdeki hayvanların doğal ortamda ve yaylalarda beslenmesi bu hayvanların ilçe dışında çok fazla talep görmesini sağlamıştır.

İlçemizde arıcılık çok önemli bir geçim kaynağıdır.Bu nedenle Gölköy’de bal üretimi önemli bir yere sahiptir.İlçemizde doğal ortamda üretilen ballar paketlenerek Türkiye’nin dört bir yanında satılmaktadır.

Gölköy’ün ormanlık bir alanda yer alması orman ürünlerinin ilçe ekonomisinde önemli bir yere sahip olmasını sağlamıştır.Başta kereste olmak üzere bir çok ağaç işleme işleri ilçemizde yapılmaktadır.

Tarihi ve Kültürel Değerler

Gölköy’ün eski bir yerleşim yeri olması tarihi ve kültürel değerler açısından zengin bir birikime sahip olmasını sağlamıştır.İlçemizde 1900 lü yıllara kadar gayrimüslimler de yaşamıştır.Bu durum Gölköy’ü farklı kültürlerin sentezinden oluşan, değerli bir kültür mirasını içinde barındıran eşsiz bir ilçe duruma getirmiştir.Gölköy, son yıllarda yapılan turizm etkinlikleriyle yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmiş ve eşsiz güzellikleri ve tarihi mekanlarıyla Ordu’nun önem kazanan bir ilçesi olmuştur.

Gölköy Kalesi : İlçe merkezine 4 km uzaklıkta Kale Köyü’nde bulunmaktadır. M.Ö. 3. ve 4. yüzyıllarda Pers Kralı Dara tarafından yaptırılmıştır.Çok büyük ve geniş bir kaya kütlesi üzerine inşa edilmiştir.Tek kapılı ve çok geniş bir çevreye hakim durumda,gözetleme ve savunmaya elverişli olarak yapılmıştır.Kale girşinin solunda silindir şekli bir burç ve gözetleme kulesi yer almaktadır.1997 yılında UNESCO tarafından Dünya Antik Eserler Listesi’ne alınmıştır.

Tarihi Hamam : Gölköy ilçe merkezinde 1600 yıllarında Şıhmanoğullarının yaptığı, ilçeye hakim bir tepecik üzerinde kurulan konağın bahçesinde bulunmaktadır.Hamam Şıhmanoğlu Osman Ağa tarafından yaptırılmıştır. Elli iki basamaklı su sarnıcıyla da aynı bahçe içerisindedir.

Elli İki Basamaklı Su Sarnıcı : Halk arasında Elli iki badal olarak bilinir. Gölköy merkezde konak mevkiindedir. Gölköy’ün batısındadır.Sarnıcın elli ikinci basamağından aşağıda ve solda kare biçiminde bir su deposu vardır. 1600 yıllarında Şıhmanoğullarının yaptığı konağın bahçesinde bulunmaktadır.

EMİRLER KÖYÜ DEREÇAYIRI TARİHİ VE AHŞAP CAMİİ : İlçemiz Emirler Köyünde 800 yıl önce, Selçuklular döneminde Canik Türkleri tarafından yapıldığı sanılmaktadır. Camii, pelit ağacından yontma ve kertme yöntemiyle 6-7 cm.lik tahtaların birbirine geçmesiyle ve ilk yapıldığı zaman hiçbir çivi kullanılmadan yapılmıştır. Camiinin iç mimarisinde kayda değer bir değişiklik yapılmamıştır. Oyma figürleri görülmeye değerdir. Giriş bölümüne sonradan tuğladan bir ek yapılmıştır. Camiinin bahçesinde bir de tarihi mezarlık bulunmaktadır. Camii, Emirler Köyünün, Özlü ve İçyaka Köyleriyle sınırında bulunmaktadır. İlçemize uzaklığı 11 km.dir. Camii halen kullanılmaktadır.

Darahta Kilisesi : İlçemiz Darahta Yaylasında bulunur.Osmanlı döneminde gayrimüslimler tarafından yapılmıştır.Ne zaman yapıldığı hakkında kesin bir bilgi yoktur.

Yemişken Kilisesi : İlçemiz Yemişken Yaylasında bulunur.Darahta Kilisesinde olduğu gibi ne zaman yapıldığı hakkında kesin bir bilgi yoktur.

ÖZLÜ KÖYÜ KAYA MEZARI : Değirmenbükü mahallesinde dere yatağında bulunan büyük bir kaya kütlesine 2.2 m. taban ölçülerinde, 1 m. yüksekliğinde oyulmuştur. Halk arasında mağara olarak bilinir. İlçe merkezine uzaklığı 11. km.dir.

İlçemiz el sanatları konusunda da oldukça gelişmiştir.Özellikle ilçemiz Kozören köyündeki el sanatları ürünlerimiz ülke çapında ünlüdür.İlçemizde dokunan kilim, kolan cicim, heybe ve çorap eldiven gibi örmeler büyük şehirlerde ve turizm merkezlerinde büyük ilgi görmektedir.

Ayrıca ilçemizde fındık dallarından el işçiliyle yapılan sepet ve benzeri bir çok ağaç işleme ürünleri de görülmeye değerdir.

Doğal Güzellikler

İlçemiz doğal güzellikler açısından eşsiz bir yerdir.Keşfedilmeyi bekleyen bir çok güzelliği içinde barındırır.Özellikle gölleri,yaylaları ,şelaleleri ile adeta cennetten bir bahçe gibidir.Bozulmamış doğal yapısı ile son dönemde turizmcilerin ilgi odağı olan Gölköy, yakın gelecekte yayla turizmi merkezi olmaya aday bir ilçedir.

Ulugöl : Gölköy ilçe merkezine 17 km. mesafede Süleymaniye ve Haruniye Köyü sınırları içerisinde bulunan doğa harikası bir krater gölüdür. Ulugöl, 07/09/2009 Tarihli Çevre ve Orman Bakanlığı olurları ile ULUGÖL TABİAT PARKI adı ile, ülkemizin 36.tabiat parkı olarak ilan edilmiştir.Göl 80 dekar olup Ordu ilinin en büyük gölüdür.Çevresi ormanlarla kaplı, doğal yapısını koruyan büyüleyici bir göldür. 700 metreye kadar yakın çevresinde yerleşim yeri yoktur. Tamamen doğal ve sakin bir ortama sahiptir. Ulugölü turizme kazandırma amacıyla gölün etrafına kamelya, yürüyüş yolları, seyir terasları, çocuk oyun parkı, basketbol ve voleybol sahaları, tuvaletler….gibi tesisler yapılarak güzel bir mesire yeri haline getirilmiştir. Her yıl temmuz ayının 3.haftasını takip eden ilk pazar günü burada Ulugöl senlikleri düzenlenmektedir.Ayrıca 20 Mayıs Şenlikleri kapsamında Ulugöl’de durgun su yarışları da düzenlenmektedir.

Gökgölü : Gölköy ilçe merkezinde bulunan yerin altından kaynayan su ile oluşmuş doğal göldür.Suyu sodalı su özelliğindedir.Gölköy Belediye Başkanlığı tarafından çevre düzenlemesi yapılmıştır.Yeme içme yeri ve halkın dinlenmesine olanak verecek şekilde düzenlenerek hizmete açılmıştır.

Çermik Gölü: Gölköy ilçe merkezinin 500 m kadar güneyinde bulunan çermik gölünün suyu maden suyu özelliğindedir.Böbrek hastalarına tavsiye edilmektedir. Gölköy’de geleneksel olarak her yıl 20 Mayıs’ta tüm çevre ilçe ve beldelerin de katılımıyla düzenlenen bahar şenliklerinde, yöremiz bayanları, bu kaplıcanın suyuyla, şifa bulma ümidiyle ayaklarını yıkarlar.

Çepekli Göl : Ulugöl’ün 70 metre güneyinde, Haruniye Köyü sınırlarında kalmaktadır. Gölün üst yüzeyinde, suyun durgunluğundan kaynaklanan, yüzeyi kaplayacak şekilde, krem renginde, yoğun bir yosun oluşumu vardır.

Gölköy Şelalesi : Gölköy Mesudiye karayolu üzerindedir. Gölköy’ün yeşillikleri arasından süzülen dere sularıyla görkemli bir güzellik oluşturan Gölköy Şelalesi ilçemizin görülmeye değer doğa güzelliklerindendir.

Kokurdan Kanyonu : Gölköy –Gürgentepe karayolunun 1. kilometresinde yer alan Kokurdan Kanyonu doğal güzelliğiyle ziyaretçilerini büyülemektedir.İçerisindeki birçok ilgi çekici görüntüsüyle Kokurdan Kanyonu ilçemizin önemli bir tabiat güzelliğidir.

Yaylalarımız

Gölköy’ün yaylaları doğal güzellikleri , bitki örtüsü , yükseltilerdeki uçsuz bucaksız manzaralar , birbirinden güzel çiçeklerle ve bol oksijeniyle ülkemiz turizminde önemli bir yere sahip olma yolunda ilerlemektedir.

Uluvahta Yaylası : İlçemizin en güzel yaylalarında biridir.İlçeye uzaklığı 14 km ve denizden yüksekliği 1350 metredir. Uzunluğu 3 km. genişliği ise 500 m. civarındadır. Gölköy deresi bu vadiden doğar ve menderesler çizerek vadiyi ikiye böler. Görülmeye değer harika bir yerdir.Her yıl 20 Mayıs’ı takip eden ilk cumartesi-pazar günlerinde Uluvahta’da 50.000 kişiyi aşkın bir katılımla , halk tarafından çadırların kurulduğu,halk konserlerinin düzenlendiği yayla şenlikleri yapılmaktadır.

Aydoğan Tepesi : İlçe merkezine 25 km. mesafededir.1971 rakımla, Orta Karadeniz’in ve Canik Dağlarının en yüksek rakımlı tepesidir. Tokat İli ile sınırı vardır. Tokat ili Reşadiye İlçesi Demircili Beldesi’nin yaylası olan Selemen Yaylası’nın Ordu yakasını oluşturur.Aydoğan Tepesi, kış turizmi açısından önemli bir doğa unsurudur.

Yemişken Yaylası : İlçeye uzaklığı 12 km.dir.Güzelliği ile ziyaretçileri büyüleyen bir yayladır.

Bu yaylalar dışında Darahta Yaylası, Tamalan Yaylası ve Acusu Yaylası görülmeye değer yaylalarımızdandır.

Mayıs Yedisi Şenlikleri (20 Mayıs Şenlikleri)

Ordu’da Mayıs Yedisi Şenliklerinin en kapsamlı ve en güzel kutlandığı ilçe Gölköy’dür.İlçemizde gelenekselleşen Mayıs Yedisi kutlamaları 1981’den bu yana resmi olarak kutlanmaktadır.Ancak ilçenin kuruluşundan bu yana kutlandığı bilinmektedir.Özellikle son yıllarda yapılan değişik etkinlikler Mayıs Yedisi Kutlamalarını bir festival havasına bürümüştür.Mayıs Yedisi Kutlamaları Gölköy’de 7 gün boyunca devam eder.Bu 7 günde Gölköy adete bir kültür sanat şehri görünümüne bürünür.Bu kutlamalara 50 bini aşkın kişi katılır.Bu bir haftalık süreçte şehrin her bir yerinde kutlamalar , eğlenceler,sosyal etkinlikler bulmak mümkündür.Ünlü sanatçılar, alanlarında önem kazanmış kültür ve sanat insanları ,Gölköy’ün ülkemize kazandırdığı değerli şahsiyetler Gölköy’de bir araya gelir.Mayıs yedisi şenliklerinde ilçenin değişik mekanlarında konserler , tiyatrolar, güreşler ,yayla şenlikleri, kurultaylar , paneller , konferanslar , oyunlar ve bunun gibi bir çok sosyal ve kültürel etkinlikler Gölköy’de düzenlenir.

Mayıs Yedisi kutlamaları 20 mayıs günü ilçemizdeki bayanların Çermik Gölünde şifa bulmak için ayaklarını yıkaması ve bu gölün etrafında bir takım oyun ve eğlencelerle düzenleyerek kutlamalar yapılmasıyla başlar.

Yine aynı gün ilçemiz merkezinde ata sporumuz olan güreşler yapılır.Gölköy güreşçileriyle ünlü bir ilçedir.Gölköylü bir çok güreşçimiz gerek ulusal gerekse uluslar arası müsabakalarda derece elde etmişlerdir.ilçemizdeki ata sporumuza olan ilgi 20 mayıs güreşlerine ayrı bir önem katar.Ülkemizin dört bir yanından güreşçiler ilçemize gelir.Kırkpınar’da başpehlivanlık kazanmış bir çok güreşçi ilçemiz 20 mayıs güreşlerinde katılır.

20 Mayıs tarihinden itibaren Gölköy Belediyesi Gökgölü tesislerinde kutlamalar çerçevesinde her akşam konserler , oyunlar ve eğlenceler düzenlenir.

İlçemizde 20 Mayıs kutlamalarında değişik mekanlarda tiyatro ve benzeri bir çok sanat etkinlikleri Gölköy’de izleyicilerle buluşur. Bir çok ünlü tiyatro sanatçısı bu kutlamalar çerçevesinde Gölköy’de sevenleriyle buluşur.

20 Mayıs kutlamalarının önemli bir halkası da düzenlenen kurultay, panel ve konferanslardır.20 mayısta yapılan eğlencelerin yanı sıra ekonomik, bilimsel , sosyal konular ilgili düzenlenen etkinliklerle Gölköy’ün durumu ve geleceği ile ilgili değerlendirmelerde bulunulur.Bu toplantılara ilçe dışında yaşayan Gölköylüler,Gölköylü sanatçı ,politikacı ve bilim adamları ,yerel yöneticiler ve üniversite öğrencileri katılmakta ve Gölköy’ün geleceğine ışık tutmaya çalışılmaktadır.

20 Mayıs kutlamalarının en kapsamlı etkinlikleri ve en çok ilgi gören bölümü yayla şenlikleridir.Her yıl 20 mayısı takip eden ilk cumartesi ve pazar günleri Uluhavta Yaylası’nda yayla şenlikleri düzenlenmektedir. Halk tarafından çadırların kurulduğu,halk konserlerinin düzenlendiği yayla şenliklerine 50 bin kişiyi aşkın bir katılım olmaktadır.Yaylalarımızın eşsiz güzellikleri, temiz havası, rengarenk çiçekleri, bu konserler ve eğlencelerle birleşince ayrı bir güzellik daha kazanmaktadır.Yayla şenliklerine ünlü sanatçıların katılımıyla konserler düzenlenmektedir.

Konserler dışında at yarışları , hayvan güzellik yarışmaları ve bir takım oyunlarla Uluvahta Yaylası görülmeye değerdir.